Dünya nüfusu günden güne artıyor. Peki, Dünya’nın bu nüfusu kaldırabilecek kadar kaynağı var mı? Artan nüfus ve Dünya’nın kaynaklarının günden güne azalıyor olması gelecek nesillere nasıl daha yaşanabilir bir dünya bırakabileceğimiz sorusunu gündeme getiriyor. Bu konuda farkındalığı artırmak ve küresel anlamda politikalar geliştirmek için çeşitli çalışmalar yapılıyor. Bu çalışmaların sembollerinden biri de 5 Haziran Dünya Çevre Günü’nün tüm dünyada kutlanması. Haydi gel, bu günün anlam ve önemine, sürdürülebilirlik anlamında bize neler söylediğine daha yakından bakalım.
5 Haziran Dünya Çevre Günü Nedir?
Dünya Çevre Günü 1972’de İsveç’in Stockholm şehrinde düzenlenen Birleşmiş Milletler İnsan Çevresi Konferansında (Stockholm Konferansı) alınan kararla resmiyete kavuştu. Bu karar çevrenin ve doğanın korunması için dünya çapında bir farkındalık yaratmak adına verildi.
1974’ten beri her sene düzenlenen çeşitli etkinliklerle milyonlarca insanın sürdürülebilir yaşam konusunda farkındalık sahibi olabilmesi için çalışmalar yapılıyor. Özellikle tüm dünyada hızla artan iklim sorunları, çevre kirliliği ve küresel ısınma göz önünde bulundurulduğunda bu günün önemi gitgide artıyor.
5 Haziran Dünya Çevre Günü; yaşadığımız dünyanın tabii kaynaklarının azalması, plastik kullanımının yaygınlaşması, suların kirlenmesi, sürekli artan iklim krizleri gibi sorunlara tüm ülkelerdeki insanların farkındalıklarını artırmak, onları bu konuda işe yarar eylemler gerçekleştirmeleri için teşvik etmek amacıyla ortaya çıktı. 150’den çok ülkenin katılım gösterdiği bu küresel ölçekteki çevre günü; devletler, ekonomi ve bilim dünyası, sivil toplum kuruluşları ortaklığını içeriyor.
Dünya Çevre Günü Etkinlikleri Nelerdir?
Dünya Çevre Günü için her yıl çeşitli etkinlikler düzenleniyor. Bu özel günde kutlamalara farklı ülkeler ev sahipliği yapıyor. 2024 yılının ev sahibiyse Suudi Arabistan Krallığı, Riyad. Dünya Çevre Günü her sene farklı bir tema kapsamında kutlanır. Daha önceki senelerde hava kirliliğiyle mücadele, biyoçeşitlilik ve plastik kullanımıyla mücadele temalarına yer verildi.
Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) kapsamında düzenlenecek etkinliklerde bu yıl; çölleşme, arazi restorasyonu ve kuraklığa dayanıklılık konularına odaklanılacak. Bu etkinliklerde çevreyi korumak, restore etmek ve sürdürülebilir bir gelecek tasarlamak için doğru adımların atılmasında küresel bir harekete ve uyumlu iş birliklerine duyulan ihtiyaç vurgulanacak.
Çevre sorunları konusunda bilinçli markalar, sanatçılar ve aktivistler bu önemli gündeki etkinliklere katılıp insanlarda çevre ve doğa farkındalığı yaratmaya destek oluyor. Dünya Çevre Günü’nde çalışanlarına ya da öğrencilerine çevre bilincini ve sürdürülebilir yaşam düşüncesini aşılamak isteyen işletme ya da okullar da bünyelerinde çeşitli etkinlikler düzenliyor.
Bu etkinliklerden bazıları şu şekilde sıralanabilir:
- Çevre ve iklim eğitimleri (küresel ısınma, plastik kullanımı, karbon ayak izi vs.),
- Çevre farkındalığı oluşturmaya odaklanan sanat etkinlikleri,
- Çevre konusunda uzmanlaşmış kişilerin verdikleri seminerler,
- Çöp toplama ve atıkların yeni malzemelerle geri dönüştürülmesi.
Karbon Ayak İzi Nedir ve Neden Önemlidir?
Karbon ayak izi; yeme içme faaliyetlerimizden herhangi bir hizmet veya ürünün üretilmesi sürecine, ulaşımdan alışveriş yapma alışkanlıklarımıza kadar tüm eylemlerimizin dünyada bıraktığı izi ifade ediyor. Burada birincil ve ikincil ayak izinden söz edebiliriz. Bunlar:
- Birincil Ayak İzi: Petrol, doğal gaz, kömür gibi fosil yakıtların sürekli kullanılmasıyla ortaya çıkan sera gazları emisyonlarıdır.
- İkincil Ayak İzi: Ürün ve hizmetlerin taşınma ve kullanım süreçlerinden kaynaklanan emisyonlardır.
Birincil ve ikincil karbon ayak izinin de yarattığı sonuçlar aynıdır. Karbon ayak izi gezegenin hızla ısınmasına neden olur. Küresel ısınma adıyla andığımız bu olaysa geri dönüşü mümkün olmayacak şekilde kuraklık, biyoçeşitlilik kaybı yaşanmasına yol açarak dünyaya büyük zararlar verir. Peki, bu zararın önüne geçebilmek için neler yapabilirsin?
Doğal Yaşama Destek: Sürdürülebilir Ürünler
Doğaya yaptığımız kötülükler her geçen gün hatta her geçen saat daha da artıyor. Doğal yaşamın, ormanların, suların, ağaçların yok olmasına sebep olan bu durumu düzeltmek elimizde! Gelecek kuşaklara yaşanabilir bir dünya, sürdürülebilir yaşam bırakmak için çok geç olmadan bir şeyler yapmalıyız.
Öncelikle bazı alışkanlıklarımızı değiştirerek başlayabiliriz. Mesela satın alma alışkanlıklarımızı değiştirmek bizim için küçük bir adım olabilir ama bunun dünyamız için çok büyük bir fayda sağlayabileceğini unutmamalısın! Markaların üretim aşamasında çevresel ve sosyal etkenleri ön plana alarak ve inovatif bir yaklaşım benimseyerek ürettikleri ürünler sürdürebilir ürünler olarak adlandırılır.
Bu ürünlerin ortak özelliklerini şu şekilde sıralayabiliriz:
- Çevre dostu malzemeler kullanılır,
- Düşük enerji tüketimine sahiptir ya da yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanır,
- Uzun ömürlü ve dayanıklıdır,
- Geri dönüştürülebilir ambalajlarla paketlenir,
- Üretim sürecinde adil ticareti ve sosyal sorumluluğu önceliklendirir.
Sürdürülebilir Ürünler Nelerdir?
Kullandığın birçok ürünün sürdürülebilir alternatifini bulmak çok kolay. Yaşanabilir bir geleceğe ulaşmamıza yardımcı olacak sürdürülebilir ürünler şunlardır:
- Organik pamuk kullanılarak elde edilen giyim ürünleri
- Geri dönüştürülmüş ham maddelerden yapılan ürünler
- Doğal cilt bakım ürünleri
- Seramik, cam ve porselen ürünler
- Güneş enerjili saatler
- LED ampuller
Sürdürülebilir Yaşamı Nasıl Destekleriz?
Hava ve su kirliliğinin olmadığı, ormanların tahrip edilmediği, ağaçların yok edilmediği ve doğadaki hayvanların yaşam haklarının ellerinden alınmadığı bir dünyada yaşamak hayal değil. Atacağın basit adımlarla buna destek olabilirsin. İşte, sürdürülebilir yaşamı destekleyecek bazı adımlar:
- Enerji tasarrufu ve verimliliğine dikkat edebilirsin.
- Atık üretimini sınırlandırabilir, tek kullanımlık ürünleri hayatından çıkarabilirsin.
- Sürdürülebilir bir tüketim için mevsimlik ürünleri, yerel üreticileri tercih edebilirsin.
- Verimli su kullanımı, yağmur suyu toplama gibi yöntemlerle su tasarrufu sağlayabilirsin.
- Ulaşımda yenilenebilir enerjiye sahip araçları tercih edebilir, paylaşımlı araç kullanabilirsin.
- Çevre dostu ve etik üretim yapan moda markalarını tercih edebilirsin.
Dünya Çevre Günü dünyanın her yerindeki insanların sürdürülebilir bir yaşam konusunda bilinçlenmelerinde ve bu duyarlılıklarını çevrelerine de aktarmalarında önemli bir rol üstleniyor. Sen de bu önemli günde gerçekleşecek etkinlikleri takip edebilir, bu konudaki farkındalığını artırabilirsin. Yapacağın küçük değişimlerle sürdürülebilir bir yaşamı destekleyebilirsin.
